Een duidelijk statement nietwaar? Alle theologie was voor de schepping geborgen en verborgen in de drie-eenheid. Na de schepping was er tijdens de ‘erfzegen’ weinig te theologiseren. God zelf sprak wel met de mens. Het woord was er, de geest fluisterde tussen de bomen, en er was avondkoelte. Van alles wat God voor de ‘erfzonde’ (moeilijk begrip qua uitwerking en theologie, al is het evident dat we de heerlijkheid van God missen) tegen de mens zei, is maar weinig geopenbaard. De mensen mochten de aarde bewerken en bewaren, een opdracht die een heilig ‘moeten’ is zonder enig gevoel van onvrijheid. En de vrucht van twee bomen mocht niet gegeten worden.
Maar verder was er geen theologie, want dat was helemaal niet nodig. God wandelde in de avondkoelte met de mens in de hof. God was bij de mens en de mens was bij God. Hoe die relatie er precies uitzag is verloren gegaan, in elk geval de details. Was er wel geloof, in de zin van een weldoordachte serie uitspraken die de waarheid over God en de mens beschrijven en die je kunt beamen? Zou het leven in de hof een geloofsbelijdenis nodig hebben gehad? Alles straalde de heerlijkheid van God uit, elke dag nieuwe verwondering over de grootsheid van de schepping, en regelmatig intiem contact met God.
Er was volgens mij geen religie, er was geen theologie. In het begin was er samenzijn en verbondenheid.
Daarin ligt voor mij een belangrijke reden om die oer-spiritualiteit als het begin te zien. Er was eerder spiritualiteit dan theologie. Er was eerder nabijheid dan cognitieve arbeid (en de resulterende distantie, het onderscheiden).
Met dit begrip van spiritualiteit (dat is dus geen esoterische ‘Happinez spiritualiteit’) kun je het geloofsleven van kinderen het beste plaatsen. God heeft manieren om bij hen te zijn en zij hebben manieren om bij God te zijn. En dat ontwikkelt zich – als het goed gaat – tot een volwassen, persoonlijke manier van geloofsleven: hoe ben je bij God en hoe is God bij jou? Dat is voor mij een hoger doel dan het vinden van ‘de waarheid’ in een systematische theologie of de belijdenisgeschriften.
De mens was naakt bij God en er was niets aan de hand. Zoals een kind tot een bepaalde leeftijd een volkomen natuurlijke naaktheid heeft. Die manier van bij elkaar zijn, waarin je je helemaal kunt blootgeven zonder gêne. Kinderspiritualiteit heeft nog veel van die oorspronkelijke zegen in de hof. De avondkoelte, een wandeling.
